+998 78 113-81-00
+998 97 004-00-03
+998 97 004-00-03
Қоринчалараро тўсиқ нуқсони нима?
Қоринчалараро тўсиқ нуқсони-бу юракнинг қоринчалар орасидаги тўсиқдаги тешик. Бу энг кенг тарқалган туғма (яъни туғилиш пайтида мавжуд) юрак нуқсони бўлиб, кўпинча бошқа турдаги юрак нуқсонлари билан бирга келади. Кичик тешик бўлиши одатда симптомсиз бўлиб, даволанишни талаб қилмайди. Агар каттароқ тешик бўлса, қайтмас асоратларни олдини олиш учун нуқсонни бартараф этиш керак.
Юрак қандай ишлайди?
Юрак тўртта камерадан иборат. Қонни самарали отиб бериш учун камералар маҳкам изоляция қилинган. Бу нуқсон-буи золяцияни бузадиган омил ҳисобланади.
Одатда, ўнг қоринча кислородсиз қонни юракдан ўпкага ҳайдайди, шунда қон кислород билан бойитилади. Кейин қон юракка қайтади ва унинг юракдаги охирги тўхташи чап қоринча бўлиб, у бутун танага кислородга бой қонни ҳайдаб беради.
Юрак тўртта камерадан иборат. Қонни самарали отиб бериш учун камералар маҳкам изоляция қилинган. Бу нуқсон-буи золяцияни бузадиган омил ҳисобланади.
Одатда, ўнг қоринча кислородсиз қонни юракдан ўпкага ҳайдайди, шунда қон кислород билан бойитилади. Кейин қон юракка қайтади ва унинг юракдаги охирги тўхташи чап қоринча бўлиб, у бутун танага кислородга бой қонни ҳайдаб беради.
Қоринчалараро тўсиқ нуқсони чап ва ўнг қоринчалар орасидаги шунт (уланиш) вазифасини бажаради. Чап қоринчадаги босим ўнг қоринчадаги босимдан юқори бўлгани учун кислородга бой қон ўнг қоринчадаги кислородсиз қон билан аралашиб, кейин ўпкага киради. Бу ўпкада қон миқдорининг кўпайишига олиб келади. Бу эса жиддий муаммоларни келтириб чиқариши мумкин.
Кўп бериладиган саволлар
Кўп бериладиган саволлар
Деярли ҳар доим бундай нуқсон туғилиш чақалоқ туғилган вақтда аниқланади, базиъда чақалоқликда яхши ўтказилмаган диагностик текширувлар ҳисобишга кейинчалик яъни катта ёшларда ам аниқланиши мумкин. Ушбу нуқсон кўпинча ерта туғилган чақалоқларда ва баъзи генетик касалликларга чалинган болаларда учрайди.
Жуда камдан-кам ҳолларда миокард инфаркти асорати сифатида қоринчалараро тўсиқ ёрилишига ва орттирилган юрак нуқсони шаклланишига олиб келиши мумкин.
Жуда камдан-кам ҳолларда миокард инфаркти асорати сифатида қоринчалараро тўсиқ ёрилишига ва орттирилган юрак нуқсони шаклланишига олиб келиши мумкин.
Қоринчалараро тўсиқ нуқсони, тахминан,йилда туғилга жами чақалоқларининг 1%да учрайди. Бироқ, катталарда бу нуқсон жуда кам учрайди, чунки 90% ҳолларда нуқсон болалик даврида ўз-ўзидан ёпилади.
Бу касалликнинг тўртта асосий тури мавжуд бўлиб, улар тешикнинг (ёки тешикларнинг) жойлашиши ва тузилишида фарқланади.
Мембранали: бу энг кенг тарқалган тури бўлиб, тахминан 80% ҳолатларни ташкил қилади. Ушбу нуқсонлар қоринчалар орасидаги деворнинг юқори қисмида пайдо бўлади.
Мушак: улар қоринчалараро тўсиқ нуқсониинг тахминан 20% ни ташкил қилади. Кўпинча бундай нуқсонлар бир нечта бўлиши мумкин.
Мушак: улар қоринчалараро тўсиқ нуқсониинг тахминан 20% ни ташкил қилади. Кўпинча бундай нуқсонлар бир нечта бўлиши мумкин.
Болаларда нуқсон тўғридан тўғри тешикнинг катталигига боғлиқ бўлиб, кичик нуқсонлар (≥4 мм) болаларда хеч қандай белгилар бермайди. Бироқ, тешик етарлича катта бўлган ҳолларда (ёки бир нечта тешик бўлса), бу ҳолда нуқсон асоратларни келтириб чиқариши мумкин.
Қоринчалараро тўсиқ нуқсони мавжуд бўлганда, юрак томирларга етарлича қон отиб бериши учун кўпроқ ишлаши керак. Бундай ҳолатда узоқ вақт давомида зўриқиш билан ишласа, у юрак ва ўпкада асоратлар келтириб чиқариши мумкин.
Қоринчалараро тўсиқ нуқсони мавжуд бўлганда, юрак томирларга етарлича қон отиб бериши учун кўпроқ ишлаши керак. Бундай ҳолатда узоқ вақт давомида зўриқиш билан ишласа, у юрак ва ўпкада асоратлар келтириб чиқариши мумкин.
Чақалоқларда ва ёш болаларда;
- Хансираш, нафас олишдаги қийинчилик;
- Эмизиш давомида болани кўп терлаши, чарчаб қолиши;
- Боланинг ақлий ва жисмоний ривожланишдан орқада қолиши;
- Тез тез шамоллаш касалликларига чалиниши;
- 3 ёшдан кейинги ва катталарда;
- Жисмоний зўриқишда чарқоқ, хансираш;
Диагностикаси
Қоринчалар аро тўсиқ нуқсони ташхислашда, Аускултация – яъни фонендаскоп ёрдамида юракни эштиб кўриш орқали амалга оширилиши мумкин. Аускултацияда юрак сохасида қўпол шовқин эштилади.
Барча юрак нуқсонига шубха қилинган беморлар юрак УТТ (ЭхоКГ) текширувидан ўтқазилиши шарт. ЭхоКГ юрак нуқсонларини аниқлашда олтин стандарт хисобланади.
Товуш тўлқинлари ёрдамида дефектнинг тури, юзага келиши мумкин бўлган асоратларини бахолаш имконини беради. Текшириш хеч қандай асоратлари йўқ.
Юрак катетеризцияси: Бу инвазив текшириш методи бўлиб, дефектни ўпка гипертензияси билан асоратланган холатларда даволаш тактикасини аниқлаш мақсадида амалга оширилади.
Қоринчалар аро тўсиқ нуқсони ташхислашда, Аускултация – яъни фонендаскоп ёрдамида юракни эштиб кўриш орқали амалга оширилиши мумкин. Аускултацияда юрак сохасида қўпол шовқин эштилади.
Барча юрак нуқсонига шубха қилинган беморлар юрак УТТ (ЭхоКГ) текширувидан ўтқазилиши шарт. ЭхоКГ юрак нуқсонларини аниқлашда олтин стандарт хисобланади.
Товуш тўлқинлари ёрдамида дефектнинг тури, юзага келиши мумкин бўлган асоратларини бахолаш имконини беради. Текшириш хеч қандай асоратлари йўқ.
Юрак катетеризцияси: Бу инвазив текшириш методи бўлиб, дефектни ўпка гипертензияси билан асоратланган холатларда даволаш тактикасини аниқлаш мақсадида амалга оширилади.
Даволаш
Даволаш бевосита дефектнинг жойлашган жойига ва ўлчамига боғлиқ. Кичик ўлчамли мушакли қисмда жойлашган дефектлар бола 5 ёшигача ўз ўзидан ёпилиб кетиши мумкин. Агарда мембранали қисмда жойлашган бўлса, кичик ўлчамли асоратланмаган дефектлар бола 3 ёшга тўлгандан кейин хеч қандай шикоят бўлмаса ҳам ёпиш тавсия қилинади. Агарда беморда катта ўлчамли дефект аниқланадиган бўлса у холда юрак функционал ҳолатига қараб 6 ойлик бўлгунга қадар ёпиш тавсия қилинади.
Дефектларни бартараф қилишнинг асосий 2 ҳил методи бўлиб:
Дефектларни томир орқали транскатетер беркитиш:Бу амалиёт асосан кичик ўлчамли ≥8 см дефектлар учун асосий даволаш методи ҳисобланади. Дефект маҳсус девайс “Окклюдер” билан ёпилади. Амалиёт маҳаллий оғриқсизлантириш остида қилинади, бола амалиётнинг эртасига уйга кетишга рухсат берилади.
Очиқ жаррохлик методи: Бу умумий оғриқсизлантириш остида амалга оширилиб, юрак вақтинча тўхтатилади ва сунъий қон айлантириш аппаратига уланади. Дефект сохасига маҳсус ёмоқ билан беркитилади.
Дефектларни бартараф қилишнинг асосий 2 ҳил методи бўлиб:
Дефектларни томир орқали транскатетер беркитиш:Бу амалиёт асосан кичик ўлчамли ≥8 см дефектлар учун асосий даволаш методи ҳисобланади. Дефект маҳсус девайс “Окклюдер” билан ёпилади. Амалиёт маҳаллий оғриқсизлантириш остида қилинади, бола амалиётнинг эртасига уйга кетишга рухсат берилади.
Очиқ жаррохлик методи: Бу умумий оғриқсизлантириш остида амалга оширилиб, юрак вақтинча тўхтатилади ва сунъий қон айлантириш аппаратига уланади. Дефект сохасига маҳсус ёмоқ билан беркитилади.
Амалиётнинг ҳавфли томонлари ва асоратлари?
Асоратлар даражаси дефект турига, боланинг ёшига, умумий ахволига, даволаш методига қараб ўзгариши мумкин. Томир орқали дефектни бартараф қилишда асоратлар ҳавфи 2% дан ошмайди. Очиқ жаррохлик усулида эса 5-7% ни ташкил қилади.
Амалиётдан кейин 1-2% беморларда юрак импулс ўтқазиш тизимида муоммолар юзага келиши ва махсус электрастимулятор имплантация қилиш зарурурати туғилиши мумкин.
Реаблитацияси:
Томир орқали амалга оширилган холатларда беморларнинг тикланиш даври жуда қисқа бўлиб, 2-3 кунда уйга рухсат берилади. 2 хафтадан кейин одатий ҳаёт ритмига қайтадилар.